De geboorte van een veulen

Voor veel mensen is de lente de mooiste tijd van het jaar. Het wordt warmer, de vogeltjes gaan fluiten, alles wordt groen en er worden weer veulentjes geboren. Om dit voor de eerste keer te zien is natuurlijk prachtig, maar ook voor de ervaren fokker blijft dit een mooi gebeuren. Sommige mensen vinden het spannend als er voor het eerst een veulen wordt geboren en ook de jeugd vraagt zich af hoe dit precies gebeurd. Hieronder kun je stap voor stap zo’n geboorte volgen.

Het gaat beginnen. Nadat de merrie een vol uier heeft gekregen, zich afzondert van de groep of ander afwijkend gedrag gaat vertonen begint de geboorte. De merrie gaat af en toe liggen en de vruchtblaas komt in zicht.

De merrie blijft liggen en begint met persen. Geef de merrie voldoende rust, maar houd alles van een afstandje goed in de gaten.

Het is verstandig om tegen de tijd dat de merrie is uitgeteld een aantal dingen bij de hand te hebben. In het kistje op de foto zit: een halster met touw, handdoeken, briefje met het telefoonnummer van de dierenarts, glijmiddel, jodium en ontsmettingsmiddel.

Het is belangrijk om te weten dat het veulen goed ligt. Als je, zoals op de foto, twee beentjes en een snuitje ziet ligt het veulen goed. Zo niet, is het verstandig om een dierenarts te waarschuwen. Op deze foto kun je ook al zien dat het een zwartbont veulen is.

Wanneer het hoofdje er is kun je het vlies open maken. Zorg ervoor dat dit niet voor de mond of neus blijft zitten! Als de bevalling vrij zwaar gaat kun je de merrie helpen. Je pakt dan beide voorbeentjes van het veulen vast en wanneer de merrie gaat persen trek je heel rustig richting de achterbenen van de merrie.

Het veulen is geboren! Laat de merrie nog even rustig bijkomen. Maar zorg ervoor dat ze een paar minuten na de geboorte weer opstaat en niet blijft liggen persen. Meestal breekt de navelstreng tijdens de geboorte, mocht dit niet zo zijn kun je deze ontbinden door hem op te draaien.

En dan kun je kijken of het een merrie of hengst is geworden. Je kunt dan meteen de navel even ontsmetten met jodium.

De merrie staat inmiddels en snuffelt aan haar nieuwe zoon. De nageboorte (het vlies, de moederkoek etc.) laat meestal binnen een half uur los. Om te voorkomen dat het afscheurt, doordat de merrie erop gaat staan, is het verstandig om deze op te knopen. Als de nageboorte er binnen 3 uur niet af is moet de dierenarts gebeld worden.

Het veulen probeert met enkele minuten al te gaan staan. Dit gaat met vallen en opstaan dat er komisch uit ziet. Als een veulen geboren word heeft het een soort ‘sponzen’ onder de hoefjes. Dit voorkomt dat de harde hoeven de merrie beschadigen voor de geboorte. Na de geboorte vallen deze er vanzelf af, maar het staan gaat hier in het begin niet makkelijker door.

De merrie is altijd erg blij met haar veulen. Ze snuffelt en likt het. Hierdoor duwt ze het veulen ook richting haar uier om de biestmelk te laten drinken. Meestal vinden de veulentjes snel de weg, maar het is belangrijk dat hierop gelet word zodat het veulen de belangrijke voedingsstoffen binnen krijgt. Kan het veulentje de speen na veel zoekwerk niet vinden dan kunt u het proberen te helpen door het snuitje richting de speen te duwen. Let met kinderen altijd op dat hun normaal zo lieve knuffelpony in het bijzijn van haar veulen beschermend en anders kan reageren.

Omdat de komende nacht nog erg koud zou worden werd dit veulentje samen met zijn moeder naar een warme stal gebracht. Dit gaat het makkelijkst door het in een kruiwagen met stro te leggen. Let er wel op dat ze snel kunnen staan en dus ook de kracht hebben om hieruit te vallen.

Als een veulen net geboren is ziet het er nog nat en plakkerig uit. Hierdoor lijkt het vaak wat mager en luxe. Na een dag goed drinken ziet het er al heel anders uit. Het is dan een prachtig gezicht om ze samen met hun moeder lekker in het zonnetje door de wei te zien rennen. Op deze foto is het veulen 1½ dag oud. Het enige dat dan nog gedaan moet worden is een leuke naam bedenken.

Foto's: Libertus Alderkamp